Khi bước chân đã mỏi , thì đôi dép mòn đi, nhưng quãng đường thì ngắn lại còn bộ não ta được "upgrade" hay cập nhật phần mềm phiên bản mới hơn . Hôm nay dở cuốn sách "Kiến trúc đình làng Việt Nam" bỗng Dế mèn dừng lại ở một hình ảnh lạ mà quen , quen nhưng rất lạ .Đó chính là : "Bầu Rượu" , chắc các bạn thấy hơi lạ phải không ? rất quen nhưng lại vô cùng lạ đó , nào hãy nhắm mắt lại và sẵn sàng cùng Cơ trưởng Dế Mèn , mình sẽ đồng hành cùng các bạn trên chuyến bay "Xuyên Việt" của hãng hàng không 5 sao "Cricket Airway" để khám phá biểu tượng đó tại Hà Nội , Huế , Các công trình tôn giáo, đình làng trong cả nước xem Tại Sao nó lại tồn tại ở đó và đằng sau biểu tượng đó là gì ... Cricket Take Off .. Bay thôi các bạn ơi ... vù vù ...vù...
Xin chào toàn thế các bạn , hiện tại chúng ta đang bay qua sông Hồng và kia rồi kia là Tháp Rùa tại Hồ Gươm , Hà nội vào thu trong lành mát mẻ quá chắc là nhờ cơn mưa đêm qua đây, khiến Hà nội có dịp thưởng thức cảnh Tắc đường cục bộ . Vâng , ngay trên nóc tháp Rùa có dựng một chiếc Bầu Rượu , vừa bay qua Huế chúng ta cũng có chung biểu tượng tại nóc Ngọ Môn, ở điện Thái Hoà , Thế Miếu ..cũng trang trí bầu rượu. Nhìn kỹ các bạn sẽ thấy có dải lụa mềm mại thắt nơ tô điểm . Đặc biệt xét góc độ văn hoá thì nó còn được hai con Rồng kính cẩn chầu vào . Nếu có dịp tới một số đình làng cổ Việt Nam đôi khi cả miếu hoặc am thờ thậm chí là chùa ở khắp mọi nơi Bầu Rượu luôn được đặt vị trí cao nhất đến nỗi Rồng là biểu tượng cao quý nhất đại diện cho vương quyền cũng phải tôn vinh. Vì sao lại thế ?
Trao đổi với một số nhà nghiên cứu văn hoá dân gian, Dế mèn được biết đó là bầu rượu thiêng , hay là bầu nước thiêng vì nó được đặt vị trí cao nhất ở chính giữa các công trình văn hoá tôn giáo . Đó là cả thể giới tâm linh uy nghiêm, trang trọng . Trên ban thờ truyền thống, luôn có nước và rượu thắp hương các cụ , lên với bà con dân tộc vùng cao, giữa mâm cơm họ rót hai ly riêng để cúng thổ công thổ địa , ban thờ thần tài, cũng có mấy ly nhỏ cúng rượu và nước .Theo một số nguồn tư liệu cổ về truyền thuyết một số dân tộc, quả bầu là nguồn gốc là bụng , là ngươi mẹ đẻ ra muôn loài . Huyền thoại xưa kể về chuyện quả bầu đượm màu tâm linh và triết học : Thuỷ tổ loài người chui trong quả bầu lênh đênh trên biển dạt vào đất liền, do số người đông và chen chúc nhau trong quả bầu làm cho quả bầu mẹ lăn lóc ,quằn quoại.Thượng đế mới hơ cái dùi nóng chọc vào, tạo hình cái lỗ, mọi người chen nhau ra ngoài , người gần chỗ nóng ra trước da đen sẫm. Người tiếp theo da vàng và cuối cùng da trắng . Sau này mọi người không bao giờ quên mình sinh ra từ quả bầu mẹ. Họ buộc bụng quả bầu bắng sợi dây thậy đẹp ( sau này gọi là dải lụa ) quàng lên cổ hoặc đeo ngang lưng dùng để đựng nước sau này đựng cả rượu , vì họ tin rượu là thứ nước thiêng cho con người sức mạnh của trời đất và của mẹ. Rượu để cúng Thần Linh :
Phi tửu bất thành lễ , rượu uống đê say sưa , yêu cuộc sống
Quả bầu là vũ trụ , nó rỗng để thâu tóm tất cả những gì mênh mang to lớn và tinh hoa của trời đất âm dương . Chứa cả mẫu hệ , vương quyền , cha mẹ , tất cả ..Nước và rượu trong quả hồ lô tưới tắm nuôi dưỡng con người , rượu làm từ gạo thứ Ngọc thực vô cùng quý giá . Bầu rượu tiếng Hán là quả Hồ Lô : Là bình nước thần kỳ chứa được mọi thứ , thật là phi thường diệu kỳ .
- Trong Đạo Giáo : quả bầu chứa đựng Linh Đan phương thuốc thần diệu để thành thần tiên.
- Với Phật giáo : Quả bầu là bình chứa nước Cam Lồ của Quan âm bồ tát cứu vớt chúng sinh trong bể khổ trầm luân Đức Phật Di Lặc luôn đeo bên mình bầu rượu.
- Trong Khổng giáo : nó đại diện cho Thiên Địa Nhân ( Cổng thứ 2 Văn Miếu Hà Nội ) .Ca tụng con người là chúa muôn loài , con người dựa sức mạnh của quả bầu mà hài hoà với tự nhiên nên nó mới được gọi là túi càn khôn.
- Các nhà văn nhà thơ : như Đỗ Phủ , Lý Bạch của Trung Hoa hay ở nước ta có Nguyễn Công Trứ , Nguyễn Bỉnh Khiêm , Nguyễn Khuyến , Tú Xương , Tản Đà ... là cả một trời Nghệ Thuật : Bầu rượu , Túi thơ..
Trong đời sống dân gian :
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khắc giống nhưng chung một giàn
Hình ảnh hồ lô rượu làm bằng gốm sứ trở thành một nghệ thuật , thậm chí là mang giá trị phong thuỷ .Quả bầu là một trong những nét đẹp văn hoá Việt Nam . Nhìn quả bầu , người ta nghĩ đến rượu , đến ngày xưa , nghĩ đến công lao cha mẹ bầu bí hơn chín tháng sinh ra ta , Bầu rượu là chất men của cuộc sống , khi ta say ta hay nghĩ về mẹ, ta nhớ về cội nguồn, Từ đó mang lại cho ta những gì ý nghĩa hơn về quá khứ , hiện tại và tương lai ....
Hà nội 12 h 45 ( 23/9/2020 )
Tác giả : Ngô Đức Hòa ( Dế Mèn )
