41
Chỉ đánh giá ai đấy
Qua việc làm hàng ngày,
Chứ không phải lời nói,
Nhất là lời nói hay.
42
Một người mà nghi kỵ,
Không tin cả chính mình,
Thì chắc chắn người đó
Không tin người xung quanh.
43
Chỉ một cách duy nhất
Làm người khác đáng tin
Là ta phải tin họ,
Cả qua cách ta nhìn.
44
Người dễ tin, chắc chắn
Cũng rất dễ bị lừa.
Tính chi ly hơn thiệt,
Tin vẫn hơn, còn thừa.
45
Đừng bao giờ tức giận.
Đừng bao giờ dọa người.
Nên mở đầu, kết thúc
Câu chuyện bằng nụ cười.
46
Tôi thấy một sự lạ,
Là giao tiếp ngoài đời,
Chúng ta thường nhỏ nhẹ,
Nhã nhặn với mọi người.
Nhưng cái nhã nhặn ấy,
Vừa bước chân vào nhà,
Ta chợt quên, nói chuyện
Với người thân của ta.
Ta bực mình vô cớ,
Nhăn mặt, nói trống không
Với người ta yêu nhất.
Thường vẫn thế, lạ không?
Tương tự, các bạn trẻ
Tặng nhau rất nhiều quà,
Mà không nghĩ tới việc
Tặng quà cho người nhà.
Sao thế nhỉ? Không lẽ
Họ nghĩ: Đã người thân
Thì không phải nhỏ nhẹ,
Quà cáp càng không cần?
Nhân tiện, tôi có dịch
Một bài thơ gần đây,
Mời các bạn thử đọc,
Cũng về đề tài này.
* Hãy nói lời nhỏ nhẹ.
Tình yêu hơn roi đòn.
Đừng để lời nói nặng
Làm hỏng việc dạy con.
Hãy nhẹ nhàng với trẻ.
Trẻ sẽ yêu ta hơn.
Những lời nói âu yếm
Xóa hết nỗi giận hờn.
Với những người có tuổi,
Hãy nói lời nhẹ, êm.
Trái tim họ đã nặng,
Đừng làm nó nặng thêm.
Hãy nói lời nhỏ nhẹ
Với cả người lỗi lầm.
Bằng lòng tốt của bạn,
Hãy thu phục nhân tâm.
Những lời nói nhỏ nhẹ,
Dịu dàng, đầy thương yêu.
Việc bé mà lợi lớn,
Lớn hơn ta tưởng nhiều.
47
Tôi quan sát và thấy
Phụ nữ thích “lộ hàng”,
Khoe những đường cong đẹp
Hay làn da mịn màng.
Khi con tôi còn nhỏ,
Học lớp bốn, lớp năm
Tôi đã thấy điều đó,
Và kết luận, không nhầm,
Rằng cái khuynh hướng ấy
Thuộc bản chất đàn bà.
Trời bắt họ làm thế
Để quyến rũ chúng ta.
Được, thì cho quyến rũ.
Tôi thay mặt đàn ông
Cho “lộ hàng” thoải mái,
Nhưng chỉ khi vắng chồng.
48
Người muốn làm việc lớn,
Không đi theo đường mòn,
Mà tự mình vạch lối
Để tạo thành đường mòn.
49
Bạn có thể phản đối,
Khi tôi nói thế này,
Rằng kẻ thù lớn nhất
Của lớp trẻ ngày nay
Chính là chiếc điện thoại,
Và quá nhiều bạn bè,
Cộng thêm thằng Facebook.
Thằng này cũng rất ghê.
Ba kẻ thù tôi nói
Chiếm rất nhiều thời gian.
Mà thời gian là cái
Người trẻ tuổi rất cần.
Rồi bạn sẽ tự biết
Tôi nói đúng hay sai.
Nghe tôi thì được sướng.
Không, còn khổ dài dài.
Vậy nhớ nhé: Điện thoại,
Facebook và bạn bè
Phải giảm xuống tối thiểu.
Người lớn khuyên, nên nghe.
50
Hứa vượt quá khả năng
Chính là người giả dối.
Hứa hay mà không làm
Là một dạng tội lỗi.
PS
Cá nhân tôi, nói thật,
Đã hứa là làm liền,
Nhất là với trẻ nhỏ,
Hoặc liên quan đến tiền.
Tôi không nghĩ mình tốt.
ó là chuyện bình thường.
Lời hứa là danh dự,
Quyết không thể xem thường.
Với tôi, ai thất hứa,
Dù duy nhất một lần,
Là tôi ghi sổ đỏ,
Và không muốn lại gần.
51
Ta làm việc từ thiện
Để giúp đỡ chúng sinh.
Trong chừng mực nào đó,
Là giúp đỡ chính mình.
52
Nói thì nghe to tát,
Nhưng thực sự con người
Chỉ có thể cao đẹp
Khi mong muốn giúp đời.
Sống cho mình, giỏi lắm,
Chỉ mình anh yêu anh.
Sống vì đời, người khác
Sẽ nhớ và yêu anh.
53
Xưa nay người ta nói:
Bạn còn quí hơn vàng.
Tôi chỉ muốn nhắc nhở:
Đừng kết bạn vội vàng.
Tai họa của người trẻ
Là hiểu nhầm, hiểu sai
Thế nào là tình bạn,
Và nên bạn với ai.
Tính tôi thích nói thật,
Vậy xin nói thế này:
Trong số rất nhiều bạn
Mà anh có hôm nay
Thực chất không phải bạn,
Mà cùng hội a dua,
Vay tiền, nhờ giúp đỡ,
Giết thời gian, vui đùa.
Rồi xem, nói dại miệng,
Khi gặp việc chẳng lành,
Liệu có bao nhiêu bạn
Chìa bàn tay giúp anh?
Các thói hư tật xấu
Do học bạn mà ra,
Chứ dứt khoát không phải
Bố mẹ hay người nhà.
Tóm lại, nên ít bạn.
Vài ba người, nếu cần.
Những ai chưa thử thách,
Tuyệt đối không chơi thân.
54
Xin cược một ăn mười:
Tôi dám chắc nhiều người
Không thích, hoặc rất chán
Phải dự sinh nhật bạn.
Mà nào có ít gì.
Vậy đi hay không đi?
Một tháng dăm sinh nhật,
Hoặc ba là ít nhất.
Rồi còn tiền mua hoa,
Không lẽ không có quà?
Chưa nói chuyện ngày lễ
Mà vô duyên, rất tẻ.
Chưa nói chuyện thời gian.
Cái ấy mới đáng bàn.
Không đi thì lại sĩ.
Tôi nói đúng không nhỉ?
Tất cả cái chán này
Anh phải chịu xưa nay,
Anh gây cho mình đấy.
Không phải tôi, chắc vậy.
PS
Xin hãy cho tôi biết:
Theo anh “bạn” là ai?
Chưa biết rõ điều ấy,
Thì tốt nhất là bye!
55
Khoảng mấy năm về trước,
Ở tuổi gần sáu mươi,
Khi phải nằm bệnh viện,
Tôi gọi cho một người:
“Tớ mới mổ, đau lắm,
Cậu vào thăm tớ đi.”
Người ấy đáp: “Thế hả?”
Rồi im, không nói gì.
Rồi không hề thấy đến.
Rồi sau gặp, thanh minh:
“Lúc ấy tớ đang bận,
Có khách đến nhà mình…”
Có khách thì phải tiếp.
Tiếp những hai mươi ngày.
Sau đó tôi ra viện,
Không thể quên điều này.
Đó là một người “bạn”
Hai mươi năm thơ văn,
Hai mươi năm bia bọt,
Bù khú rất nhiều lần.
Thế mà không một phút,
Ngồi bên, an ủi nhau,
Nhất là khi mới mổ,
Đái không được, rất đau…
Thế đấy, các bạn trẻ.
Lúc ấy tôi sáu mươi,
Tưởng không gì không biết,
Tưởng hiểu đời, hiểu người.
Tất nhiên, sau vụ ấy,
Tuyệt đối tôi lánh xa,
Không bắt tay, nói chuyện,
Thấy mặt là đi ra.
Lần nữa, xin nhắc lại:
Bạn xôi thịt rất nhiều.
Nhưng bạn đúng nghĩa bạn
Thì chẳng có bao nhiêu.
56
Con người có xu hướng
Tin bất kỳ cái gì,
Tin một cách nghiêm túc,
Miễn là nó li kỳ.
Tôi nghiệm thấy như vậy
Mới thời gian gần đây,
Và thú thật, không thể
Không ngạc nhiên điều này.
57
Chỉ mang tính tương đối
Cái gọi là giàu nghèo.
Các đại gia, ta biết,
Là con nợ, nợ nhiều.
Trong khi tôi, hưu trí,
Lương đúng bốn triệu đồng,
Mà sống ngon, thoải mái.
Nợ thì tuyệt đối không.
Nhiều bạn trẻ, thật lạ,
Đặc biệt là sinh viên,
Cứ suốt ngày nhăn nhó
Chỉ vì nỗi thiếu tiền.
Rồi đâu sẽ vào đấy.
Sớm muộn bạn cũng giàu,
Vì bạn đang trẻ, khỏe
Và có một cái đầu.
Ai muốn đổi không nhỉ?
Đổi tuổi trẻ lấy nhà,
Kèm theo trăm đầu sách
Và chiếc xe KIA.
Chắc chắn không, nếu có
Thì xin báo cho hay.
Còn giờ thì mời đọc
Một bài thơ thế này.
* Xưa, một ông già nọ
Chợt thấy có chàng trai
Ngồi một mình, buồn bã,
Chốc chốc cứ thở dài.
“Sao cháu buồn như vậy,
Trục trặc chuyện tình yêu?”
“Không, cháu đã rất cố
Mà suốt đời vẫn nghèo.”
“Hình như cháu nhầm đấy.
Cháu cũng là người giàu.”
“Ông đừng trêu cháu nữa.
Cháu có đồng nào đâu.”
“Thôi được, nếu cháu muốn,
Ta thỏa thuận thế này:
Cháu cho ta chặt đứt
Cứ mỗi một ngón tay
Ta sẽ đưa cho cháu
Đúng ba lạng vàng ròng.
Hoặc cả bàn tay cháu –
Ba mươi lạng, được không?”
Chàng trai nghe trố mắt:
“Chặt bàn tay? Không đâu!”
“Hay để ta móc mắt,
Một trăm lạng, thừa giàu?
Thế đấy, cháu không muốn.
Cháu là một chàng trai,
Mọi cái đang trước mặt,
Trông dễ coi, có tài.
Liệu cháu có đồng ý
Thành người già như ta
Để đổi lấy nghìn lạng?
Cháu không muốn thật à?
Giờ thì cháu đã biết
Cháu giàu có thế nào.
Chuyện tuổi trẻ túng thiếu
Là bình thường, không sao.”
Chàng trai nghe, chợt hiểu
Mình cũng là người giàu.
Giàu thời gian, tuổi trẻ,
Giàu cả cái trong đầu.
hàng cúi chào rất thấp,
Cảm ơn ông già này
Rồi đi, miệng huýt sáo,
Còn vung vẩy đôi tay.
PS
Thế đấy, các bạn ạ,
Cái khái niệm nghèo giàu
Chỉ mang tính so sánh,
Không quan trọng lắm đâu.
Nếu bạn sáng ngủ dậy,
Thấy khỏe mạnh bình thường,
Thức ăn đầy tủ lạnh,
Được ườn èo trên giường,
Thì bạn đã hạnh phúc
Hơn cả một tỉ người.
Không ít trong số họ
Phải qua đêm ngoài trời.
Đấy là chưa nói việc
Bạn không phải ngồi tù
Như trăm triệu người khác
Trong xà lim tù mù.
ạn không thể tưởng tượng
Bạn thuộc tám phần trăm
Người giàu nhất thế giới
Dù chỉ ăn rồi nằm.
Lý do thật đơn giản
Nếu bạn đến ngân hàng
Mở tài khoản tiết kiệm,
Với số dư làng nhàng.
Lại nữa, bạn biết đọc,
Đọc bài này, rồi cười,
Nghĩa là bạn hạnh phúc
Hơn hai tỉ con người
Không biết đọc, biết viết
Trên hành tinh chúng ta.
Thế đấy, các bạn ạ.
Nó thế đấy, vậy là…
Vậy là bạn, thực chất
Là người giàu, mà rồi,
Vì khỏe mạnh và trẻ,
Bạn đang giàu hơn tôi.
58
Giàu, giàu tinh thần trước,
Rồi sau mới giàu tiền.
Được cả hai cái ấy,
Cái giàu mới lâu bền.
Thằng ngu có tiền tỉ
Mà thực ra không giàu.
Hắn chỉ lắm tiền bạc.
Giàu phải ở trong đầu.
60
Hãy học hỏi Quá khứ.
Hãy sống vì Hôm nay
Vì Tương lai, hy vọng.
Einstein nói điều này.
